EYVAH!

14 Mayıs seçimleri günü Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları sandığa giderek oy kullandılar. Akşamında gelen sonuçlar ise AKP kadrolarını dahi şaşırttı. Açıkçası ben de bir sosyolog olarak şaşırmadım dersem yalan olur. Elbette bir anda büyük bir muhalefet zaferi beklemesem de özellikle milletvekilliği oylarında ciddi bir düşüş ve milletvekilliği sayısında ciddi bir azalma bekliyordum, tüm sosyologlar ve araştırmacılar gibi...

Bu beklentilerim hiç mi gerçekleşmedi? Bu sorunun en güzel cevabını sayılar verecek, 2018 yılı ve 2023 yılı sonuçlarına baktığımız zaman AKP sıralarından 29 vekil azaldığını görüyoruz. Yani AKP kaybederken muhalefet partilerinin beklenen başarıyı yakalayamadığı görülüyor. Bunda birkaç etmen var, gelin birlikte inceleyelim.

YENİDEN REFAH HAMLESİ

AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Yeniden Refah'ı kendi ittifakına dahil ederek küskün kitlesini yine aile içinde tutma hamlesi olumlu sonuç vermiş gibi duruyor. AKP'nin politikalarından rahatsız siyasal islamcı seçmen YRP'ye oy verirken partisini cezalandırdı. Ancak YRP'nin Cumhur İttifakı'na dahil olması ile CHP'nin Saadet Partisi'nden beklediği 'AKP'ye küskün siyasal islamcı seçmeni çekme planı' iktidar lehine sonuçlandı. YRP ülke genelinde 5 milletvekili çıkarırken bu vekiller Cumhur İttifakı saflarında siyaset yapmaya devam ederek, "aile içi muhalefet" yapacak gibi görülüyor.

HÜDA-PAR HAMLESİ

Bu hamle AKP'yi en çok yaralayan hamle olarak görülse de şunun altını çizmekte fayda var, radikal islamcı ve AKP'yi eleştiren birçok seçmenin sempatisini de bu parti sayesinde kazanarak kendi saflarına çekmiş gibi görülüyor. Milletvekilliği için olmasa da Cumhurbaşkanlığı için bu seçmenin oyuna da kıymet vererek kendi partisinden milletvekilliği sıralarına oturtması birçok şeyin habercisi olabilir. İlerleyen günlerde en çok tartışılacak açıklamalar ve hamlelerin bu vekillerden geleceğini düşünebiliriz.

MHP SÜRPRİZİ

Yapılan tüm anketlerde ancak yüzde 8 olarak görülen MHP beklenenin çok üzerinde oy alarak bu seçimde de yeniden sürpriz yapmayı başardı. Süreç içerisinde birçok defa iyi izlenmesi gerektiğini söylesem de pek ciddiye alınmadığımı da buraya eklemek isterim. AKP'den beklenen oy düşüşünü MHP'nin göğsünde yumuşattığı görülüyor, zira eski MHP'li birçok kişinin oy vermediğine şahit olduğumuz bu seçimde AKP seçmeni oyunu üç hilalden yana kullanarak MHP'yi beklenmedik bir başarıya sürükledi. 

ALTILI MASAYA KARŞI HAMLESİ

Erdoğan, Kılıçdaroğlu'nun 6'lı masa hamlesini ve yapmaya çalıştıklarını en iyi okuyan liderlerden bir tanesi oldu. Belki bu masada oturanlar bile Kılıçdaroğlu'nun bu hamlesini bu kadar iyi okuyamamıştır. Buna karşılık 'gerekirse muhalefetimi de ben yönetirim' diyerek Yeniden Refah'ı ittifakına dahil etmesi ona bu seçimlerde parlamentoda iktidarı, Cumhurbaşkanlığı'nda ise ikinci turu hediye etti. Siyaset rakibinin hamlesini iyi okuma ve ona karşı oyun kurma sanatıdır. Erdoğan'ın bu konuda başarılı olduğunu 21 senedir birçok defa gördük. Özellikle masada yaşanan adaylık çekişmesinin bir sonucu olarak da seçmen kitlelerinde 'güven azalması' olduğu görülüyor. 

EYVAH DEMEDEN

Şuna bir açıklık getirelim 'eyvah kaybettik' demeden önce siyaseti iyi okumamız gerekiyor. Bu sadece kendimiz için değil geleceğimiz için de çok kıymetli. Yapılması gereken birçok şeyi 3 yıl içinde 15'ten fazla rapor hazırlayarak CHP Genel Merkezi'ne gönderdim, bazı politikalar ilerletilmiş olsa da seçmenin güvenini sağlamak için yeterli olmadığı ortada. Bu seçim sonuçları akademik olarak çok uzun bir süre incelenecek ancak siyasetin yenilenmeye olan ihtiyacı bu seçimlerde Sinan Oğan ve Zafer Partisi'nin aldığı yüksek oylarla bir kez daha ortaya çıkmış durumda. Oğan şimdiden pazarlıkta elini açık oynamaya başlamış gibi görülüyor, ilerleyen günlerde siyasi sahnenin daha da hareketli olacağını hepiniz gibi ben de görebiliyorum.

Şimdi önümüzde çok daha zorlu geçecek bir 14 gün var bu 14 günün başarıyla geçirilmesini isteyen her siyasi parti artık seçmenin oy verme davranışını gerçekten inceleyebilecek ve anlayabilecek olan sosyologlara danışmalı. Yarın sizlere "Deprem Bölgesinde Ne Oldu?" başlıklı yazımla tekrar sesleneceğim, sevgiyle kalın...